Niech żyje ether, hura! – Krzysztof Piskorski „Zadra” t. I i II


Rok 1813, Bitwa Narodów po Lipskiem. Klęska, która doprowadziła do upadku Napoleona. Stop. Rok 1813, Bitwa Narodów pod Lipskiem. Napoleon dzięki wspaniałemu wynalazkowi – etherowym kulomiotom - wygrywa. Rozpoczyna się nowa epoka w dziejach – epoka etheru. Wieści z naszego rodzimego podwórka – utworzono Królestwo Polskie, a na tronie zasiadł król Józef (książę Józef Poniatowski).
Ale to jeszcze nic. Oprócz broni powstały etherowe lampy, kolejki naziemne, a przede wszystkim bramy. Dzięki nim można przenieść się do innej rzeczywistości – Nowej Europy. Pod względem geograficznym to świat taki sam jak nasz, lecz jego historia potoczyła się inaczej. Tak więc Napoleonowi i jego wrogom przybyło jeszcze jedno pole do walki i kolonialnego wyścigu. A Polacy mogą wreszcie zrealizować marzenie o potężnej ojczyźnie. Co jednak zmieniło bieg historii Nowej Europy? Oto jest pytanie.
Na takim tle K. Piskorski przedstawia losy Maurice’a Dalmonta, niedocenianego acz genialnego badacza etheru i pułkownika Stanisława Tyca, który wyrusza walczyć za Polskę w Nowej Europie. Obu panów łączy Natalie – siostra Dalmonta i ukochana Tyca.
„Zadra” jest stylizowana na powieść retro, trochę w stylu Juliusza Verne’a. Lekko archaizowana, z fragmentami rodem z powieści epistolarnej i staromodnymi opisami rozdziałów. W kwestii gatunkowej zaklasyfikować „Zadrę” już nie jest tak łatwo. Jest to mariaż historii alternatywnej,  steampunku, powieści płaszcza i szpady, romansu, powieści łotrzykowskiej, historii szpiegowskiej i fantasy. Zdaje mi się też, że w listach o Onireikonie wyłapałam echa horroru nadnaturalnego Lovecrafta, choć przy tej tezie nie upierałabym się zbyt mocno.
Na pewno jest intrygująco. Afery szpiegowskie, trójkąty miłosne, pojedynki na szpady, wojenne kampanie, niezwykłe odkrycia, magia, ożywione trupy, a wreszcie spektakularny i zaiste wybuchowy finał – to wszystko (i o wiele więcej) znaleźć można w powieści Piskorskiego. Jednak mnogość wątków i inspiracji pozostawiła pewien niedosyt. Najbardziej zaintrygował mnie Onireikon, (zwłaszcza historia Marczaka), a o tym było zdecydowanie za mało. Tak jakby autor chciał jak najwięcej „upchnąć” w fabule i w efekcie nie do końca starannie przemyślał wątki. Ja w każdym razie chętnie oddałabym sztampowy wątek rozterek sercowych Natalie na rzecz rozdziałów o samym etherze i Onireikonie, rzecz jasna.
Momentami zabrakło też oddechu epickiego w opisach bitew. Nie wywoływały we mnie większych emocji, mimo że czytało się je w miarę gładko.
Autor wraca do naszych narodowych mitów i pragnień, które w Nowej Europie mamy wreszcie szanse zrealizować. Tylko czy na pewno? Czy po raz kolejny nie szafujemy zbyt hojnie krwią za puste obietnice? Czy Polska od morza do morza jest warta takiej hekatomby? I wreszcie czym jest patriotyzm? Co tak naprawdę łączy nas jako naród? I co to w ogóle jest naród? To tematy do przemyślenia, które zostają w głowie po lekturze.
Z pewnym wahaniem, ale jednak polecam „Zadrę”. Wydaje mi się, że K. Piskorski nie do końca wykorzystał potencjał tkwiący w tej historii, ale i tak w polskiej fantastyce jest to historia oryginalna i nietypowa w starym, dobrym stylu.

Autor: Krzysztof Piskorski     
Tytuł: „Zadra” t. I i II
Wydawnictwo: Runa     
Liczba stron: 384, 448
Data wydania: 2008, 2009

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Niech was Pustka pochłonie – „The Originals” sezon 4

Twórcy „The Originals” zaserwowali nam spory przeskok czasowy. Od wydarzeń przedstawionych w finale trzeciego sezonu minęło pięć lat. I nadchodzi to, co było formalnością – Mikaelsonowie zostają przebudzeni. Dobrze, że twórcy odhaczyli to szybko i bezboleśnie. Bo w to, że Mikaelsonowie powstaną, chyba nikt nie wątpił? Z tym, że nie mają już tak łatwo jak wcześniej. Zostali pokonani, a Marcel, nowy król Orleanu, może zabić ich bez trudu. To dla nich zupełnie nowa sytuacja.          Klaus chce nadrobić stracony czas i zbliżyć się do całkiem już sporej Hope. Tymczasem nadciąga poważne zagrożenie, plaga, która nęka Nowy Orlean od wielu lat. Za sprawą demona o imieniu The Hollow (Pustka) zaczynają znikać dzieci. W kręgu jego zainteresowań jest też Hope. A stary znajomy demona to kierujący obecnie sabatami Nowego Orleanu Vincent.          Czwarty sezon „The Originals” liczy tylko trzynaście odcinków i jest zbudowany wokół jednego głównego wątku – walki z Hollow. Sam pomysł twórców na t
Czytaj więcej

Pożegnanie z braćmi Winchester – recenzja 15 sezonu „Supernatural”

  Po trzęsieniu ziemi i znakomitym finałowym odcinku czternastej serii przed braćmi Winchester stanął najpotężniejszy antagonista ze wszystkich. Walczyli już z aniołami, demonami, sekretnymi organizacjami i potężnymi istotami, ale teraz ich przeciwnikiem jest Bóg. A właściwie Chuck, który obraził się na swoje ulubione zabawki, kiedy nie zgodziły się tańczyć tak jak im zagra. On już wymyślił swoje idealne zakończenie i chce je dostać, nie zważając na koszty. Na dobry początek zesłał na Sama i Deana wszystkie dusze znajdujące się w piekle. A że łowcy przez lata swej działalności wysłali tam wiele z nich, to pałają one żądzą zemsty. Sam i Dean są mocno wkurzeni na Chucka, gdy staje się jasne, że cały czas byli marionetkami w jego rękach. Wolna wola o którą tak zaciekle walczyli, ponosząc ogromne koszty, okazała się nic niewartą mrzonką. Jak jednak walczyć z istotą wszechmocną i wszechwiedzącą? Jeżeli chcą uniknąć wymarzonego zakończenia Chucka, Sam i Dean będą musieli rozwiązać ten para
Czytaj więcej

Co poszło nie tak w serialu „Przeklęta” („Cursed”)

  Jeżeli czytacie mojego bloga, wiecie, że uwielbiam legendy arturiańskie i wszelkie wariacje na ich temat. Dlatego informację, że Netflix przygotowuje serial, którego główną bohaterką ma być Nimue i zaprezentuje odświeżoną wersję mitu, w której miecz wybiera królową, a nie króla, byłam zaintrygowana. Jednak po fali niepochlebnych recenzji, które pojawiły się tuż po premierze, mój zapał do oglądania znacznie osłabł. Ale że w grudniu nachodzi mnie na klimaty fantasy i baśniowe, a wybór nie jest aż tak duży, jak by się wydawało, postanowiłam dać szansę Przeklętej . Kim jest Nimue? Jak to zwykle w legendach arturiańskich bywa, odpowiedź na to pytanie nie jest ani prosta ani jednoznaczna. Najprościej byłoby odpowiedzieć, że różnie to bywa, ale najczęściej podkreślane są dwie rzeczy – związki z Merlinem i Excaliburem. Nimue bywa też nazywana Panią Jeziora albo Vivianą. Niekiedy przyjmuje się, że ona i Morgana to ta sama osoba. Niektórzy sugerują, że Pani Jeziora to nie imię, ale drui
Czytaj więcej

Kosmos już nigdy nie będzie taki sam – „The Expanse”

Ostatnie lata nie były łaskawe dla fanów serialowych produkcji science fiction. Po spektakularnych klapach twórcy niezbyt chętnie patrzyli na produkcję takich dzieł – bo nie dość, że drogie, to jeszcze nie spełniały oczekiwań widzów. Cóż więc pozostawało fanom gatunku? Chyba oglądanie tylko po raz kolejny znakomitego „Battlestar Galactica”. Na szczęście jednak każda zła passa kiedyś się kończy. „The Expanse”, serial wyprodukowany przez stację SyFy, udowadnia, że science fiction wciąż ma wiele do zaoferowania. Produkcję oparto na serii książek „Ekspansja” Jamesa S. A. Coreya. W Polsce wydano tylko pierwszy tom „Przebudzenie lewiatana” i to w dodatku rozbity na dwie części, co jak łatwo można się domyślić, nie przysporzyło książce popularności. Reszta tomów dostępna jest tylko w wersji oryginalnej. Jako ciekawostkę dorzucę fakt, że pod pseudonimem James S. A. Corey ukrywa się dwóch autorów – Daniel Abraham i Ty Franck. Obaj współpracowali z George’m R. R. Martinem. W 2010 r. ukazała
Czytaj więcej

Top 5 książek fantastycznych z motywem zimy

Obraz
Piękna, majestatyczna, magiczna, ale także groźna, przytłaczająca i śmiertelnie niebezpieczna. Zima ma bardzo bogatą symbolikę. W mitologiach, zgodnie z odwiecznym cyklem natury, postrzegano ją jako czas pustki, snu i śmierci. Martwa przyroda czekała uśpiona, by wiosną znów powrócić do życia. Krótkie dni, długie noce, zimno – te zagrożenia były jak najbardziej realne, ale ludzka wyobraźnia dodawała do tego dodatkowe strachy. Zimą lęgło się zło. W fantastyce motyw zimy pojawia się bardzo często. I nie chodzi tu tylko o porę roku, ale także o wykorzystanie jej symbolicznego znaczenia. Zapraszam na subiektywny wybór pięciu książek fantastycznych, w których motyw zimy odgrywa ważną rolę. C. S. Lewis Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa Gdy myślę o książkach związanych z zimą, pierwsze skojarzenie to pogrążona w zimowym śnie Narnia i Łucja podążająca za światłem latarni błyskającym w śnieżnym lesie. To także modelowe przedstawienie zimy jako czasu, gdy ziemią rządzi zło
Czytaj więcej