Książki, groza i Barcelona - Carlos Ruiz Zafón „Gra anioła”


W „Grze anioła” Carlos Ruiz Zafón powraca do Barcelony, księgarni należącej do rodziny Sempere i na Cmentarz Zapomnianych Książek.
         Nie jest to jednak kontynuacja „Cienia wiatru”, lecz opowieść rozgrywająca się wcześniej. Akcja rozpoczyna się w roku 1917. Głównym bohaterem jest pisarz David Martin. Wydawane pod pseudonimem książki osiągają sukces, ale nie dają autorowi ani pieniędzy, ani sławy, ani twórczej satysfakcji. Opublikowana pod własnym nazwiskiem powieść „Kroki nieba” ponosi spektakularną klęskę. Chory i zniechęcony do życia Martin otrzymuje intratną propozycję – tajemniczy wydawca Andreas Correlli proponuje mu bajeczną sumę (i coś o wiele cenniejszego) za napisanie książki na zamówienie.
         Tymczasem w życiu Martina zaczyna dziać się wiele niewytłumaczalnych rzeczy. Tajemnice skupiają się wokół Correlliego, przeklętego domu z wieżyczką, w którym zamieszkał, a wreszcie książki „Lux aeterna” zabranej z Cmentarza Zapomnianych Książek. Napisał ją nie kto inny, jak poprzedni lokator domu, który zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.
         A tle mamy jeszcze niemożliwą do spełnienia miłość do Cristiny, upartą asystentkę i człowieka, który ukradł Martinowi życie – Pedra Vidala.
         „Gra anioła” obraca się wokół tych samych zagadnień, co „Cień wiatru”. Znów mamy pisarza i jego książkę, a także przedziwne połączenie między życiem bohatera a dziełem zabranym z Cmentarza Zapomnianych Książek.
         Trochę inny jest jednak klimat. Więcej tu nawiązań do literatury grozy – nawiedzony dom z ukrytymi pokojami, miejsca, które jednego dnia tętnią życiem, a drugiego zamieniają się w ruiny. No i w końcu sama Barcelona, jej mroczne zaułki – słusznie nazywana wielokrotnie „miastem przeklętych”. Mocno podkreślony jest wątek kryminalny, a i trup ściele się gęsto.

Spoilery
         Muszę jednak przyznać, że kilka pomysłów nie zostało w pełni wykorzystanych. Przede wszystkim analogia między Martinem a Marlascą i tego, w jaki sposób powstała „Lux aeterna” (tytuł tłumaczy się jako „światło wiekuiste”) czyli nowa Biblia. Dlaczego ta książka wybrała Martina? Kto był źródłem natchnienia ich obu? W jaki sposób Marlasca stworzył taką powieść, sięgającą w otchłań szaleństwa i po prostu mógł żyć dalej w spokoju?
         Intrygująca jest także scena z manekinami znalezionymi przez Martina w domu Andreasa Correllego. Manekiny były ludźmi, które towarzyszyły pryncypałowi. Jeden z nich wyglądał jak Martin, miał jednak ukończoną tylko połowę twarzy. Pachnie to oczywiście „Portretem Doriana Graya”. Mnie też trochę skojarzyło się z „Szepczącymi w ciemności” H. P. Lovecrafta. Ale nie o skojarzenia mi chodzi. Klimatyczna skądinąd scena zostaje szybko zapomniana przez autora, który przechodzi nad nią i ewentualnymi konsekwencjami odkrycia bez mrugnięcia okiem.
        
Kim jest Andreas Correlli?
Oto pytanie, na które odpowiedź wyjaśnia w dużej mierze sens powieści. Już sam tytuł mówi nam jasno, że w książce pojawi się anioł. Innego kandydata niż Correlli do tej roli nie widać.
         Gdy pryncypał oferuje Martinowi wyleczenie z nieuleczalnej choroby, nie można już mieć wątpliwości, że to istota nadprzyrodzona. Sposób opisu tej postaci od razu skojarzył mi się z Wolandem z „Mistrza i Małgorzaty”. No i jesteśmy w domu. Correlli jest aniołem, ale upadłym.
       To jednak nie wszystko. Można by się pokusić o utożsamienie Correlliego z Lucyferem. Nie jest przypadkiem, że zamówiona przez niego książka nosi tytuł „Lux aeterna”. Od rdzenia „lux” wywodzi się bowiem imię Lucyfera, które oznacza „niosący światło”. Zresztą ten trop też pojawia się w tekście.
         No i Correlli, trochę jak Woland, na końcu oferuje bohaterom nową szansę dla ich miłości.
         Jest jednak pewne „ale”. Wątki w „Grze anioła” są dość poplątane. Można więc uznać, że Martin cierpiał po prostu na chorobę psychiczną i wszystko, łącznie z pryncypałem, istniało tylko w jego rozdygotanej wyobraźni. Jak kto woli. Ja wybieram anioły.    

Czytało mi się świetnie. Całość, skupiona wokół książek i Barcelony, pachniała lekko grozą i magią, czyli dokładnie tak jak lubię.

Autor:  Carlos Ruiz Zafón
Tytuł:  „Gra anioła”
Tłumaczenie: Katarzyna Okrasko, Carlos Marrodán Casas
Wydawnictwo: Muza
Liczba stron: 608
Data wydania: 2008


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Pożegnanie z braćmi Winchester – recenzja 15 sezonu „Supernatural”

  Po trzęsieniu ziemi i znakomitym finałowym odcinku czternastej serii przed braćmi Winchester stanął najpotężniejszy antagonista ze wszystkich. Walczyli już z aniołami, demonami, sekretnymi organizacjami i potężnymi istotami, ale teraz ich przeciwnikiem jest Bóg. A właściwie Chuck, który obraził się na swoje ulubione zabawki, kiedy nie zgodziły się tańczyć tak jak im zagra. On już wymyślił swoje idealne zakończenie i chce je dostać, nie zważając na koszty. Na dobry początek zesłał na Sama i Deana wszystkie dusze znajdujące się w piekle. A że łowcy przez lata swej działalności wysłali tam wiele z nich, to pałają one żądzą zemsty. Sam i Dean są mocno wkurzeni na Chucka, gdy staje się jasne, że cały czas byli marionetkami w jego rękach. Wolna wola o którą tak zaciekle walczyli, ponosząc ogromne koszty, okazała się nic niewartą mrzonką. Jak jednak walczyć z istotą wszechmocną i wszechwiedzącą? Jeżeli chcą uniknąć wymarzonego zakończenia Chucka, Sam i Dean będą musieli rozwiązać ten para
Czytaj więcej

Top 5 książek fantastycznych z motywem zimy

Obraz
Piękna, majestatyczna, magiczna, ale także groźna, przytłaczająca i śmiertelnie niebezpieczna. Zima ma bardzo bogatą symbolikę. W mitologiach, zgodnie z odwiecznym cyklem natury, postrzegano ją jako czas pustki, snu i śmierci. Martwa przyroda czekała uśpiona, by wiosną znów powrócić do życia. Krótkie dni, długie noce, zimno – te zagrożenia były jak najbardziej realne, ale ludzka wyobraźnia dodawała do tego dodatkowe strachy. Zimą lęgło się zło. W fantastyce motyw zimy pojawia się bardzo często. I nie chodzi tu tylko o porę roku, ale także o wykorzystanie jej symbolicznego znaczenia. Zapraszam na subiektywny wybór pięciu książek fantastycznych, w których motyw zimy odgrywa ważną rolę. C. S. Lewis Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa Gdy myślę o książkach związanych z zimą, pierwsze skojarzenie to pogrążona w zimowym śnie Narnia i Łucja podążająca za światłem latarni błyskającym w śnieżnym lesie. To także modelowe przedstawienie zimy jako czasu, gdy ziemią rządzi zło
Czytaj więcej

Strzeż się węża – H. P. Lovecraft, Zealia Bishop „Kopiec”

Obraz
Od jakiegoś czasu na polskim rynku pojawiają się coraz to nowe wydania dzieł H. P. Lovecrafta. I dobrze, bo to jeden z tych autorów, których bardzo lubię, więc mogę uzupełniać biblioteczkę. Kopiec wydany przez wydawnictwo C&T zawiera trzy opowiadania: tytułowy Kopiec (we wcześniejszych polskich tłumaczeniach – Wzgórze ), Klątwę Yiga oraz Sploty Meduzy . Wszystkie były efektem współpracy H. P. Lovecrafta z Zealią Bishop, która miała miejsce w latach 1927-1930. Cień z Providence miał poprawiać nadesłane przez autorkę teksty, skończyło się jednak na tym, że zmienił je tak gruntownie i obudował nawiązaniami do stworzonego przez siebie świata, iż sama Bishop uznała to za swoją pisarską porażkę. Bo w istocie trudno uznać, by cokolwiek w tych tekstach było jej pomysłem, są one tak bardzo lovecraftowskie . Wszystkie trzy teksty łączy jednak także coś innego – w każdym pojawia się motyw węża. Najmniej widoczny jest w Kopcu , ale absolutnie kluczowy dla pozostałych dwóch opowiadań.   Kl
Czytaj więcej

Co poszło nie tak w serialu „Przeklęta” („Cursed”)

  Jeżeli czytacie mojego bloga, wiecie, że uwielbiam legendy arturiańskie i wszelkie wariacje na ich temat. Dlatego informację, że Netflix przygotowuje serial, którego główną bohaterką ma być Nimue i zaprezentuje odświeżoną wersję mitu, w której miecz wybiera królową, a nie króla, byłam zaintrygowana. Jednak po fali niepochlebnych recenzji, które pojawiły się tuż po premierze, mój zapał do oglądania znacznie osłabł. Ale że w grudniu nachodzi mnie na klimaty fantasy i baśniowe, a wybór nie jest aż tak duży, jak by się wydawało, postanowiłam dać szansę Przeklętej . Kim jest Nimue? Jak to zwykle w legendach arturiańskich bywa, odpowiedź na to pytanie nie jest ani prosta ani jednoznaczna. Najprościej byłoby odpowiedzieć, że różnie to bywa, ale najczęściej podkreślane są dwie rzeczy – związki z Merlinem i Excaliburem. Nimue bywa też nazywana Panią Jeziora albo Vivianą. Niekiedy przyjmuje się, że ona i Morgana to ta sama osoba. Niektórzy sugerują, że Pani Jeziora to nie imię, ale drui
Czytaj więcej

Życie ponad śmiercią. Siła ponad słabością. Podróż ponad celem. – Brandon Sanderson „Droga królów”

Obraz
Takich powieści jak „Droga królów” Brandona Sandersona dziś już się prawie nie wydaje. Pokaźna bryła, licząca niemal tysiąc stron i to w dodatku zadrukowanych dość drobną czcionką. Tak długie powieści (a nieraz i znacznie krótsze) wydawcy mają w zwyczaju dzielić na dwie części. Jednak nie w tym przypadku.          „Droga królów”, pierwszy tom cyklu „Archiwum Burzowego Światła” zaczyna się podwójnym prologiem. Rycerze postanawiają zdradzić jednego ze swoich braci, porzucić Ostrza i złamać przysięgę. 4500 lat później Szeth-syn-syn-Vallano, Kłamca z Shinovaru, zabija Gavilara Kholina, władcę Alethkaru. Z polecenia Parshendich, którzy właśnie zawarli z Gavilarem pokój. To nie mogło skończyć się inaczej, jak krwawą wojną. „Droga królów” koncentruje się na losach czterech postaci. Kaladin nosił niegdyś przydomek Burzą Błogosławiony. Zasłynął jako wojownik, choć ojciec pragnął, by przejął jego praktykę i został chirurgiem. Ale to dawne dzieje. Zdradzony i oszukany Kaladin jest ni
Czytaj więcej