Nowe szaty Cienia z Providence – August Derleth „Maska Cthulhu”

 

August Derleth to nazwisko nieobce fanom H. P. Lovecrafta. Jest to jeden z tych twórców, o których nie wiem co mam myśleć. Z jednej strony Derleth bez wątpienia ocalił i rozpropagował dorobek literacki Cienia z Providence. Bez jego wysiłków proza Lovecrafta prawdopodobnie nie zakorzeniłaby się tak mocno w szeroko pojętej popkulturze. Jednak z drugiej strony Derleth dopuszczał się oszustw i fałszerstw. Ciekawie o tych różnych obliczach autora pisze w posłowiu Tak, Derleth nas oszukał – ale jednak był wielki Mikołaj Kołyszko. 

Maska Cthulhu to zbiór sześciu opowiadań Augusta Derletha: Powrót Hastura, Wzgórza lelków, Rzecz z drewna, Układ Sandwina, Dom w dolinie oraz Pieczęć z R’lyeh; zainspirowanych twórczością H. P. Lovecrafta. Pierwotnie opowiadania zostały opublikowane w magazynie Weird Tales na przestrzeni niemal dwóch dekad, od 1939 do 1953 roku. Wszystkie pełnymi garściami czerpią z kultowych opowiadań Cienia z Providence. Te same miejsca, księgi, motywy. A przede wszystkim mitologia Cthulhu. Autorem tego określenia jest nie sam Lovecraft, a Derleth właśnie. Wziął on jednak pomysły poprzednika i przerobił na swoją modłę. Stąd też w jego opowiadaniach pojawia się nieobecny u Cienia z Providence podział kosmicznych istot na pradawne siły dobra i zła, toczące ze sobą nieustającą wojnę i to nie tylko na Ziemi, ale i w całym wszechświecie. Tym sposobem na arenie pojawiają się dobrzy Starsi Bogowie, którzy pokonali złych Wielkich Przedwiecznych, więżąc ich poprzez nałożenie pieczęci. Sami Wielcy Przedwieczni zostali w ujęciu Derletha powiązani z konkretnymi żywiołami. To wypacza wizję Lovecrafta, który w kosmicznym horrorze w ogóle kwestiami dobra i zła się nie zajmował. Derleth zbudował zaś system wpisujący się nie tylko w tradycję chrześcijańską, ale i wielu innych ziemskich mitologii. Swoją drogą szkoda, że Derleth nie poszedł w mity sumeryjskie, będące wyraźną inspiracją dla opowiadania W górach szaleństwa. W obu przypadkach ludzie są istotami tworzonymi dla wygody bogów, zaspokajania ich potrzeb i dostarczania rozrywki.

Niektórym zapewne takie przerobienie przez Derletha mitologii Cthulhu nie przeszkadza. Mnie jednak kłuje po oczach, odbiera trochę obcości i grozy istotom, które u Lovecrafta są znacznie bardziej przerażające. Nie byłoby to tak naganne, gdyby nie fakt, że Derleth próbował na siłę forsować swoje teorie o mitologii Cthulhu, fałszując nawet list od Lovecrafta.

Poza tym jednak trzeba Derlethowi oddać, że jego styl pisania jest bardzo dobry. Czyta się błyskawicznie, nie sprawiają mu także problemów partie dialogowe. W opowiadaniach często występuje schemat osoby z zewnątrz, w jakiś sposób związanej z człowiekiem znającym prawdę o Wielkich Przedwiecznych. Bohater odkrywa stare księgi i wbrew radom innych niestrudzenie dąży do poznania tajemnic, które na zawsze odmienią jego życie. Podobnie jak u Lovecrafta, zawsze mamy też do czynienia z mocną puentą na końcu.

Jest w tym pewna ciągłość, ponieważ autor wspomina o wydarzeniach opisanych w oryginalnych opowiadaniach, jak zniszczenie Diabelskiej Rafy w Innsmouth.

Dzięki Masce Cthulhu Augusta Derletha ponownie mogłam wrócić do świata wykreowanego przez H. P. Lovecrafta (z pewnymi modyfikacjami). Jeżeli lubicie twórczość Samotnika z Providence to jak najbardziej polecam. Sprawnie napisane i klimatyczne.

Wpis w ramach wyzwania Sylwki z bloga Unserious.pl – Przyzywam kosmitów z Unserious.pl. Czytamy książki, w których pojawiają się obcy. Szczegóły, link do strony wyzwania i moje postępy znajdziecie w zakładce Wyzwania.


Autor:  August Derleth      

Tytuł: Maska Cthulhu (Powrót Hastura, Wzgórza lelków, Rzecz z drewna, Układ Sandwina, Dom w dolinie, Pieczęć z R’lyeh)

Tytuł oryginalny: The Mask of Cthulhu

Tłumaczenie: Radosław Jarosiński

Wydawnictwo: Wydawnictwo IX

Liczba stron: 209

Data wydania:  2020


Komentarze

  1. Femina domi24 sierpnia 2021 20:34

    Ja spasuję, nie moje klimaty :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zarzyczka24 sierpnia 2021 21:49

      Myślę, że to przede wszystkim książka dla fanów H. P. Lovecrafta.

      Usuń
  2. Agnieszka Kaniuk25 sierpnia 2021 07:17

    Ja również nie odnalazła bym się w tej książce.

    OdpowiedzUsuń
  3. iCate26 sierpnia 2021 14:59

    Uwielbiam to zdjęcie, ale sama książka niekoniecznie wpada w moje zainteresowania :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zarzyczka26 sierpnia 2021 21:13

      To dobrze, że przynajmniej zdjęcie się podoba :)

      Usuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Co poszło nie tak w serialu „Przeklęta” („Cursed”)

  Jeżeli czytacie mojego bloga, wiecie, że uwielbiam legendy arturiańskie i wszelkie wariacje na ich temat. Dlatego informację, że Netflix przygotowuje serial, którego główną bohaterką ma być Nimue i zaprezentuje odświeżoną wersję mitu, w której miecz wybiera królową, a nie króla, byłam zaintrygowana. Jednak po fali niepochlebnych recenzji, które pojawiły się tuż po premierze, mój zapał do oglądania znacznie osłabł. Ale że w grudniu nachodzi mnie na klimaty fantasy i baśniowe, a wybór nie jest aż tak duży, jak by się wydawało, postanowiłam dać szansę Przeklętej . Kim jest Nimue? Jak to zwykle w legendach arturiańskich bywa, odpowiedź na to pytanie nie jest ani prosta ani jednoznaczna. Najprościej byłoby odpowiedzieć, że różnie to bywa, ale najczęściej podkreślane są dwie rzeczy – związki z Merlinem i Excaliburem. Nimue bywa też nazywana Panią Jeziora albo Vivianą. Niekiedy przyjmuje się, że ona i Morgana to ta sama osoba. Niektórzy sugerują, że Pani Jeziora to nie imię, ale ...
Czytaj więcej

TOP 10 najpopularniejszych tekstów, czyli co czytaliście najchętniej w ostatniej dekadzie

Obraz
  22 maja 2011 roku czyli dokładnie dziesięć lat temu na blogu Książka to okno na świat ukazał się pierwszy wpis – recenzja książki Bezduszna Gail Carriger. Tak, mój blog ma już dziesięć lat. Jeżeli trudno Wam w to uwierzyć, to przyznaję, że mnie chyba jeszcze bardziej. Założyłam go spontanicznie, bez wielkich planów i przygotowań, ponieważ chciałam podzielić się swoją opinią o książkach, a tak się złożyło, że w tym okresie nie miałam obok siebie osób czytających. I tak sobie piszę. Mam oczywiście świadomość, że ta dziesiątka szumnie wygląda, a w rzeczywistości trafiały mi się lata, gdy pisałam bardzo mało. Nawet teraz moja aktywność nie jest jakaś ogromna, choć publikuję znacznie regularniej niż kiedyś. Przyzwyczaiłam się, wprowadziłam miesięczne podsumowania i to pozwoliło mi lepiej ogarnąć posty. A przede wszystkim po prostu to lubię. Lubię pisać, dzielić się z Wami swoimi przemyśleniami na temat książek i seriali. Nie narzucam sobie niczego, jeżeli mi się nie chce, to nie pi...
Czytaj więcej

Kiedy wypełni się przepowiednia – „Wezwijcie moje dzieci” Marta Krajewska

Obraz
  Życie w Wilczej Dolinie na pozór toczy się zupełnie zwykłym i spokojnym trybem, wyznaczanym przez zmianę pór roku oraz powiązane z tym prace polowe i obrzędy. Jednak od kilkunastu lat ludzie przygotowują się do zapowiedzianego powrotu wilkarów. Przygnieciona ciężarem odpowiedzialności za mieszkańców doliny Venda czuje się coraz bardziej zgorzkniała i stara. Mieszkańcy z niepokojem śledzą relacje między wieszczką Alasą a Irke, bartnikiem żyjącym na uboczu społeczeństwa. Wszyscy pamiętają przepowiednię, że zażyłość pomiędzy tą dwójką poprzedzi powrót wilkarów. Tymczasem dziecko zrodzone z krwi Elleniale jest już gotowe na poznanie Pana Lasu. Wezwijcie moje dzieci Marty Krajewskiej zamyka cykl opowieści z Wilczej Doliny, w skład którego wchodzą jeszcze Idź i czekaj mrozów oraz Zaszyj oczy wilkom . Autorka zdecydowała się na spory przeskok czasowy, co oczywiście ma istotne konsekwencje. Bohaterowie nieco się przez ten czas zmienili, pojawiły się też zupełnie nowe postacie, który...
Czytaj więcej

Top 5 książek fantastycznych z motywem zimy

Obraz
Piękna, majestatyczna, magiczna, ale także groźna, przytłaczająca i śmiertelnie niebezpieczna. Zima ma bardzo bogatą symbolikę. W mitologiach, zgodnie z odwiecznym cyklem natury, postrzegano ją jako czas pustki, snu i śmierci. Martwa przyroda czekała uśpiona, by wiosną znów powrócić do życia. Krótkie dni, długie noce, zimno – te zagrożenia były jak najbardziej realne, ale ludzka wyobraźnia dodawała do tego dodatkowe strachy. Zimą lęgło się zło. W fantastyce motyw zimy pojawia się bardzo często. I nie chodzi tu tylko o porę roku, ale także o wykorzystanie jej symbolicznego znaczenia. Zapraszam na subiektywny wybór pięciu książek fantastycznych, w których motyw zimy odgrywa ważną rolę. C. S. Lewis Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa Gdy myślę o książkach związanych z zimą, pierwsze skojarzenie to pogrążona w zimowym śnie Narnia i Łucja podążająca za światłem latarni błyskającym w śnieżnym lesie. To także modelowe przedstawienie zimy jako czasu, gdy ziemią rządzi zło...
Czytaj więcej

To jednak dziwny serial jest… – „Outlander”

Będę szczera – kiedy pierwszy raz usłyszałam o serialu, w którym bohaterka, Claire Randall, przenosi się w czasie (z 1945 do 1743 r.) i zakochuje w szkockim bojowniku o wolność, wydał mi się dziwaczny (żeby nie napisać szalony). A fakt, że w swoim pierwszym życiu zostawiła męża, którego także rzekomo kochała, pachniał mi intrygą rodem z brazylijskiej telenoweli. Ostatecznie do obejrzenia skłoniły mnie fotosy, na które natknęłam się w Internecie. I wiem jedno - „Outlander” to jednak dziwny serial, powiadam wam.
Czytaj więcej