Neil Gaiman „Amerykańscy bogowie”


Z „Amerykańskimi bogami” Neila Gaimana jakoś było mi nie po drodze. Temat – dawni bogowie w dzisiejszych czasach – wydawał się wprost wymarzony dla mnie. Jednak lata mijały, po drodze przeczytałam kilka innych książek Gaimana, ale za „Amerykańskich bogów” nie mogłam się zabrać. Do teraz.
         Głównym bohaterem książki jest Cień, który właśnie wyszedł z więzienia. Obiecał sobie, że wróci do ukochanej żony i będzie wiódł nudny żywot poczciwego obywatela. Jednak jego plany szybko walą się w gruzy. Żona ginie w wypadku samochodowym. Druga wieść jest jeszcze gorsza – ukochana zdradzała go z najlepszym przyjacielem. Pozbawiony jakichkolwiek planów i oczekiwań wobec życia Cień przyjmuje propozycję pracy od tajemniczego pana Wednesdaya. Razem z nim udaje się w podróż po Ameryce, podczas której pan Wednesday odwiedza swoich znajomych, którzy jednak wcale nie są ludźmi.
         Pod względem gatunkowym „Amerykańscy bogowie” to cudowny miszmasz. Mamy tu i kryminał, i thriller, i powieść drogi, i fantasy pełną gębą, a wreszcie prawdziwą opowieść mityczną dotyczącą uniwersalnych prawd o człowieku.
         Gaiman postanowił napisać swoją wersję odpowiedzi na ciekawe pytanie: „co dzieje się z bogami, gdy wyznawcy przestają ich czcić i składać im ofiary”? Odchodzą w niebyt? Czy raczej egzystują gdzieś na obrzeżach ludzkiego świata? A wreszcie – co tworzy bogów? Bo jeżeli to tylko wiara i ludzki czas im poświęcony, czyż współczesnymi bogami nie są media, telewizja i Internet?
         Myśl o nas jak o symbolach. Jesteśmy snem tworzonym przez ludzkość poszukującą sensu wśród cieni tańczących na ścianie jaskini.         Bast, „Amerykańscy bogowie”, s. 374.
         Z tych rozmyślań narodziła się koncepcja świata w którym bogowie, przywleczeni do Ameryki z różnych stron świata, stają w obliczu ostatecznej bitwy – z bogami nowych czasów. Mamy tu i przedstawicieli Skandynawów – Lokiego i Odyna, i naszych rodzimych – Czarnoboga i Bieleboga i trzy siostry Zorze, i indyjską Kali, i egipskiego Iblisa i Bastet… Wzmianki o przybywaniu bogów do ziemi obiecanej to urocze i klimatyczne wtręty w fabule powieści.
         „Amerykańscy bogowie” nie porażają tempem. Opowieść snuje się leniwie, w typowym dla Gaimana gawędziarskim stylu. Do smakowania, a nie połykania duszkiem. Jednak nie mogłam się od niej oderwać.
        
Konstrukcja mityczna, zakończenie i spoilery
         Nie wiem, jak „Amerykańskich bogów” i zakończenie powieści odbierają osoby, które nie bardzo orientują się w mitologii skandynawskiej. Dla mnie jest świetne. Odyn i Loki, którzy wydają się antagonistami, tak naprawdę współpracują ze sobą. Ma to sens. W mitologii ta para bogów to dwie strony medalu. Istnieje nawet całkiem niegłupia teoria, że Loki to ciemna strona Odyna. Przejął wszystkie negatywne cechy Jednookiego, gdy ten awansował na główne bóstwo panteonu. Należy też pamiętać, że Loki i Odyn w mitologii nigdy nie występują przeciwko sobie. Dlatego też ich książkowy sojusz jest dobrze pomyślany.
         Ofiara Cienia na Drzewie Wszechświata to powtórzenie samoofiary Odyna opisanej w „Havamal”. To była cena za mądrość. Podobnie jak w przypadku Cienia. Mit zatacza koło. Fabuła „Amerykańskich bogów” skrywa w sobie o wiele więcej nawiązań mitycznych, ale przyjemność z ich wyłapywania pozostawię ciekawskim czytelnikom.
        
         Wydanie
         Kolejny raz muszę pochwalić Wydawnictwo Mag. Chyba żadne inne polskie wydawnictwo tak nie rozpieszcza fanów fantastyki. Serce się raduje, portfel mniej. Najprostsza z możliwych czarna okładka ze srebrnym opisem i utrzymana w klimacie mitologii skandynawskiej obwoluta zaprojektowana przez Irka Koniora. Piękna rzecz do postawienia na półce i na prezent. A do tego świetna, mądra proza w środku.
         Banalne jak każda historia; wyjątkowe jak każde życie. Żywoty są niczym płatki śniegu – niepowtarzalne w szczegółach, tworzą wzory, które już oglądaliśmy, równie podobne do siebie jak groszki w strączku.         „Amerykańscy bogowie”, s. 252.


Wpis bierze udział w wyzwaniu Hadyny z  Rozkminy Hadyny – Czytam literaturę angielską: http://rozkminyhadyny.blogspot.com/2016/01/wyzwania-czytelnicze-2016.html
Autor:  Neil Gaiman  
Tytuł:  „Amerykańscy bogowie”
Tłumaczenie: Paulina Braiter
Wydawnictwo: Mag    
Liczba stron: 464
Data wydania: 2013

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Niech was Pustka pochłonie – „The Originals” sezon 4

Twórcy „The Originals” zaserwowali nam spory przeskok czasowy. Od wydarzeń przedstawionych w finale trzeciego sezonu minęło pięć lat. I nadchodzi to, co było formalnością – Mikaelsonowie zostają przebudzeni. Dobrze, że twórcy odhaczyli to szybko i bezboleśnie. Bo w to, że Mikaelsonowie powstaną, chyba nikt nie wątpił? Z tym, że nie mają już tak łatwo jak wcześniej. Zostali pokonani, a Marcel, nowy król Orleanu, może zabić ich bez trudu. To dla nich zupełnie nowa sytuacja.          Klaus chce nadrobić stracony czas i zbliżyć się do całkiem już sporej Hope. Tymczasem nadciąga poważne zagrożenie, plaga, która nęka Nowy Orlean od wielu lat. Za sprawą demona o imieniu The Hollow (Pustka) zaczynają znikać dzieci. W kręgu jego zainteresowań jest też Hope. A stary znajomy demona to kierujący obecnie sabatami Nowego Orleanu Vincent.          Czwarty sezon „The Originals” liczy tylko trzynaście odcinków i jest zbudowany wokół jednego głównego wątku – walki z Hollow. Sam pomysł twórców na t
Czytaj więcej

Karl Edward Wagner „Kane. Bogowie w mroku”

Obraz
  Kane. Bogowie w mroku Karla Edwarda Wagnera to pierwszy z trzech zaplanowanych tomów poświęconych tej postaci, jakie mają ukazać się w serii Eony wydawnictwa Vesper. Znajdują się w nim: powieść Sploty mroku , opowiadania: Zaduma nad żalem w mym sercu , Zimne światło , Miraż oraz wiersz Cień Anioła Śmierci . Ponadto Marcin Pągowski przygotował dodatki pozwalające bliżej poznać ten świat. Kane to modelowy wręcz przykład postaci splecionej nie z dobra i zła, ale z szarości. Zainspirowany postacią biblijnego Kaina, przyniósł światu przemoc, za którą został ukarany długowiecznością. Owszem, można go zabić, ale to niewdzięczne zadanie, ponieważ walczy doskonale i szybko się regeneruje. Tym niemniej, jest to możliwe. Ale Kane to także buntownik sprzeciwiający się szalonemu bóstwu, które stworzyło ludzi wyłącznie dla własnej rozrywki i przyjemności. To koncept, o którym wspominał H. P. Lovecraft w opowiadaniu W górach szaleństwa , zaczerpnięty z mitologii sumeryjskiej, która tak właśni
Czytaj więcej

A zaczęło się od kotła – Sarah J. Maas „Dwór cierni i róż”

Obraz
„Dwór cierni i róż” Sarah J. Maas przeczytali już chyba wszyscy, więc i ja potrafiłam nadrobić zaległości. Jest to pierwsza książka tej autorki po jaką sięgnęłam, więc nie bardzo wiedziałam czego się spodziewać. Dziewiętnastoletnia Feyra mieszka z ojcem i dwójką starszych sióstr w nędznej chacie. Jest łowczynią, poluje, by wyżywić rodzinę. A zima tego roku jest wyjątkowo sroga. Toteż Feyra nie waha się przed zabiciem potężnego, szarego wilka. Niebawem w jej chacie zjawia się Tamlin i żąda, by dziewczyna zapłaciła za swój czyn. Wilk był mieszkańcem Prythianu, magicznej krainy z drugiej strony Muru. Zgodnie z zapisami pradawnego Traktatu Feyra musi odpokutować swoją winę, udając się na resztę życia do Prythianu.
Czytaj więcej

Raz na zawsze król – Bernard Cornwell „Zimowy monarcha”

Obraz
Zdarzyło się to w krainie zwanej Brytanią – tak brzmi pierwsze zdanie Zimowego monarchy Bernarda Cornwella, pierwszego tomu Trylogii arturiańskiej . Autor przedstawia w niej własną wersję opowieści o królu Arturze. Jest to postać, która niezwykle mocno wrosła w naszą kulturę, choć nawet nie wiadomo, czy istniał on naprawdę. Jest jednak dość prawdopodobnym, że na przełomie V i VI wieku żył jakiś dzielny wódz/król o imieniu Artur, który zahamował saksońską nawałę na ziemię Brytów. Narratorem u Cornwella jest Derfel, kiedyś rycerz, a obecnie mnich w chrześcijańskim klasztorze, który na życzenie królowej Igraine spisuje swoje wspomnienia o panowaniu Artura. Czyni to w tajemnicy przed biskupem Sansumem, który uważa, że wszelka pamięć o nim powinna zaginąć. Derfel to postać z wczesnych wersji legend arturiańskich. Wiadomo o nim niewiele – kiedyś był rycerzem, a potem został mnichem. W Zimowym monarsze to Sakson, który po napadzie na rodzinną wioskę został złożony w ofierze Belowi
Czytaj więcej

Gdzie się podziała Klementyna Kopp? - Katarzyna Puzyńska „Dom czwarty”

Obraz
„Dom czwarty” to już siódmy tom kryminalnej sagi Katarzyny Puzyńskiej, opowiadającej o policjantach z niewielkiego Lipowa. No w sumie to już nie do końca prawda, gdyż z dawnych znajomych z lipowskiego komisariatu pozostał tylko Daniel Podgórski. Epizodycznie pojawia się jego matka, Maria. Nie zaglądniemy też nawet do opłotek Lipowa.          Zakończenie „Łaskuna” wskazywało na dramat w życiu bohaterów. I rzeczywiście tak się stało. Emilia przedwcześnie urodziła córkę, która po kilku dniach zmarła. To wszystko odbiło się na Danielu i Emilii. Każde na swój sposób próbuje poradzić sobie ze stratą dziecka.
Czytaj więcej