Samotność na Dzikim Zachodzie – Hernan Diaz „W oddali” (recenzja)

Hakån Söderström mieszkał na niewielkiej farmie w Szwecji. Jego rodzina żyła niemal w całkowitej izolacji, popadając w biedę. Właściwie tylko jego starszy brat Linus naprawdę się o niego troszczył. I oto pewnego dnia ojciec oznajmił synom, że płyną do Ameryki, do jakiegoś „Nujårku”. Wkrótce Hakån zostaje rozdzielony z bratem i gdy przypływa do San Francisco, postanawia ruszyć w długą podróż przez cały kontynent, by odnaleźć brata. Ta droga zmieni bohatera na zawsze.

W oddali Hernana Diaza to powieść o samotności, imigracji, podejmująca grę z powszechnymi wyobrażeniami o Dzikim Zachodzie w połowie XIX wieku. To klasyczna powieść drogi, w której bohater w trakcie wędrówki nie tyle poznaje siebie, co właściwie gubi swoją tożsamość kawałek po kawałku. Nie jest już Hakånem, bo nikt nie potrafi wymówić tego imienia, lecz Hawkiem. Jego osobowość, intencje i czyny zostają wypaczone przez plotki i mity narosłe wokół jego osoby. Staje się legendą Dzikiego Zachodu, ale legendą zupełnie oderwaną od rzeczywistych zdarzeń i osób. Co jednak dla samego bohatera nie ma większego znaczenia, bo plotki oddzielają go od innych ludzi i normalnego życia wysokim murem. Ucieka w samotność, boi się innych.

To także poruszający portret samotności imigranta wyrwanego z rodzinnego środowiska i rzuconego w świat, który jest mu zupełnie obcy. Hakån nie zna języka, ale co gorsza nie zna też praw rządzących tym światem. A są one bezwzględne: doświadcza wyzysku i przemocy, ale także poznaje niezwykłe osoby i nabywa cenne umiejętności. Zawsze jednak zachowuje dystans, zawsze jest kimś obcym, zawsze nie pasuje do miejsca i czasu. Najpierw z konieczności, potem z wyboru.

Oddalenie od świata obecne jest też w języku jakim została napisana ta powieść. Hakån, opisując nawet doświadczenia przemocy, jakiej zaznał, jest rzeczowy i spokojny, nie używa wielkich słów. Jest w tym pewna beznamiętność, podporządkowanie się losowi i temu, co on ze sobą niesie.

Doświadczenia podczas wędrówki zmieniają Hakåna. I choć Diaz nie lubuje się w rozbudowanych opisach emocji powściągliwego z natury bohatera, to jednak wyraźnie widać jak on dorasta. Pokazuje to ewolucja jego oczekiwań wobec starszego brata. Chęć odszukania Linusa to motyw napędzający przez długi czas działania Hakåna. Najpierw szuka brata, by ten się nim zaopiekował, tak jak robił to w domu. Jednak z czasem zaczyna rozumieć, że Linus być może sam będzie potrzebował jego pomocy. Wreszcie uświadamia sobie, że fantastyczne opowieści brata nie były prawdziwe, a Linus był jeszcze naiwnym dzieckiem.

W oddali to także obraz Dzikiego Zachodu przedstawiony z nieco innej perspektywy. Diaz korzysta z wielu elementów, które na dobre rozgościły się w popkulturze. Mamy więc tłum imigrantów ciągnący do Nowego Świata w poszukiwaniu lepszego życia. Poszukiwacze złota, odkrywcy, oszuści, przestępcy, fanatycy – wszyscy oni staną na drodze bohatera. Jest wiele scen symbolicznie kojarzonych z westernami, jak choćby zakończenie w którym samotny bohater odchodzi w stronę zachodzącego słońca. Brak w tym jednak szczęścia. Zakończenie historii Hakåna, który chce wrócić do tego, co było, raczej nie będzie szczęśliwe.

Nic, co Hakån pozostawił na pustkowiu, nie mogło zostać odzyskane. Każde spotkanie było ostatnim. Nikt nie wrócił zza horyzontu. Powrót do kogokolwiek lub czegokolwiek był niemożliwy. Cokolwiek stracił z oczu, stracił na zawsze (s. 285).

Tekst powstał we współpracy z wydawnictwem W.A.B.


Autor: Hernan Diaz

Tytuł: W oddali

Tytuł oryginalny: In the Distance  

Tłumaczenie: Paweł Lipszyc  

Wydawnictwo: W.A.B.

Liczba stron: 302

Data wydania: 2022

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Tylko marzyciele mogą uratować światy – Laini Taylor „Muza Koszmarów”

Obraz
  Życie Lazlo i Sarai nigdy już nie będzie takie samo. Oboje muszą odkryć siebie na nowo, poznać swoje dary i możliwości oraz dokonać trudnych wyborów. Lazlo znalazł się w sytuacji bez wyjścia. Będzie musiał zdecydować, co jest dla niego ważniejsze – życie ukochanej czy mieszkańców Szlochu? Oprócz wątków związanych ze Szlochem autorka wprowadza nową historię, opowiadającą o losach dwóch sióstr Kory i Novy, dorastających na peryferiach świata. Ich trudne życie wypełnione jest marzeniem o tym, że kiedyś, podobnie jak ich matka, zostaną wybrane do służby bojowej imperium. Marzenie o niezwykłej mocy, dzięki której można zasłużyć na ten zaszczyt, spełnia się, lecz nie w ten sposób, jakiego siostry oczekiwały. Muza Koszmarów Laini Taylor to drugi, po Marzycielu , tom dylogii Strange The Dreamer . I właściwie modelowy przykład, jak powinno się kontynuować fabułę. Pierwszy tom był wprowadzeniem do świata, pozwalał poznać bohaterów, drugi daje szerszą perspektywę i wypełnia luki w całe...
Czytaj więcej

Z bezmiaru eonów wypełzają – „Koszmary” H. P. Lovecraft, Hazel Heald

Obraz
Koszmary to zbiór pięciu opowiadań H. P. Lovecrafta napisanych we współpracy z Hazel Heald. Cień z Providence zajmował się nie tylko pisaniem własnych tekstów, ale i poprawianiem dzieł innych. Jedną z jego klientek w 1932 roku została Hazel Heald, a opowiadania zawarte w tym tomie są efektem ich współpracy. Tyle że H. P. Lovecraft tak przerobił teksty (a kto wie, może i napisał niemal w całości), iż nie wygląda na to, aby Heald miała na nie większy wpływ. O ile w opisywanym na blogu Kopcu (recenzję znajdziecie TUTAJ ) przynajmniej w jednym przypadku zastanawiałam się nad wpływem Zealii Bishop, tutaj gdybym nie wiedziała, że opowiadania powstały we współpracy z inną osobą, nie przyszłoby mi to do głowy. Zbiór zawiera pięć tekstów – Człowiek z kamienia , Koszmar w muzeum , Skrzydlata śmierć , Z bezmiaru eonów i Koszmar na cmentarzu . Są to opowiadania korzystające z typowych dla Lovecrafta środków wyrazu i chwytów fabularnych. Czyta się świetnie, mają ten typowy dla niego nastrój n...
Czytaj więcej

Królowa zrodzona z rycerskich marzeń – Feliks W. Kres „Pani Dobrego Znaku” (recenzja)

Obraz
  Puszcza Bukowa to największa knieja Szereru i źródło gigantycznego bogactwa właścicieli wywodzących się ze starożytnego książęcego rodu K.B.I.. Po śmierci bezdzietnego księcia wybucha skandal, ponieważ okazuje się, że dziedziczką fortuny ma być niewolnica Ezena, którą kaprys pana podniósł do godności małżonki. Na domiar złego nie należy ona do gigantycznie drogich Pereł, lecz była wcześniej praczką. No i jest półkrwi Armektanką. Czegoś takiego Dartan z pewnością nie zniesie, a inne gałęzie rodu K.B.I. już szykują pozwy procesowe. Ezena, była niewolnica, nie ma szans na zwycięstwo w sądzie. Jej cel jest jednak zupełnie inny i odmieni oblicze Szereru. W umyśle – ludzkim, bo już nie kocim – tkwiła jakaś potrzeba cudowności. Gotah wiele razy się zastanawiał, dlaczego człowiek nie jest w stanie przyjąć świata takiego, jakim był: rządzącego się swoimi własnymi prawami, dość przecież cudownego, nawet bez latających kamieni i innych dziwów ( Pani Dobrego Znaku. Wieczne Cesarstwo , s. 5...
Czytaj więcej

Tylko metal ocali świat – Grady Hendrix „Sprzedaliśmy dusze” („We Sold Our Souls ”)

Obraz
Kris Pulaski ma czterdzieści siedem lat i poczucie, że jej życie już się skończyło. Nędzną pracę udało jej się zdobyć tylko dzięki znajomościom brata. A przecież miało być zupełnie inaczej. Kiedyś Kris grała w metalowym zespole Dürt Würk, który stał u progu wielkiej kariery. I to właśnie w noc podpisywania kontraktu mającego wynieść ich na szczyt, wszystko się posypało. Kris niewiele pamięta z tamtych wydarzeń. Pogodziła się z losem, chodzi na terapię i łyka tabletki. Jednak gdy pewnego dnia zauważa plakaty reklamujące trasę koncertową jedynego członka Dürt Würk, który zrobił oszałamiającą karierę, Terry’ego Hunta, budzi się w niej gniew. Porzuca dotychczasowe życie, by odwiedzić pozostałych członków zespołu i dowiedzieć się, co tak naprawdę wydarzyło się przed laty. Sprzedaliśmy dusze Grady’ego Hendrixa to książka, która łączy w sobie elementy grozy z powieścią społeczno-psychologiczną. Autor stara się sportretować stan amerykańskiego społeczeństwa. Postawiona przez niego diagnoza ...
Czytaj więcej

Los jest nieubłagany – Bernard Cornwell „Excalibur”

Obraz
Nadeszło lato krwi i zemsty. Zdrada Lancelota i Ginewry boleśnie dotknęła Artura, który bezwzględnie stłumił rebelię fałszywego przyjaciela i uwięził niewierną żonę. Nie ma jednak czasu na rozpamiętywanie przeszłości, gdyż saksońscy wodzowie postanowili zakopać topór wojenny i wspólnie zaatakować Brytów. Dawni sojusznicy Artura, obecnie wyznający chrześcijaństwo, nie chcą udzielić pomocy poganom. Tymczasem Merlin i Nimue realizują własny plan. Zgromadzili wszystkie Skarby Brytanii i zamierzają przeprowadzić rytuał przywołania bogów, nie oglądając się na koszty. Stopniowo zaczyna się uwidaczniać rozdźwięk między nimi. Nimue coraz bardziej pogrąża się w szaleństwie i żadna cena nie wydaje się jej zbyt wysoka do zapłacenia. Excalibur to trzecia i ostatnia część Trylogii arturiańskiej Bernarda Cornwella, utrzymana w stylu, jaki znamy z poprzednich tomów. Narratorem jest zbliżający się do kresu życia mnich Derfel, który kiedyś był rycerzem walczącym u boku Artura . Pozwoliło to...
Czytaj więcej